Колко метан може да се освободи от метафроста?
Въпреки това, можем да обобщим ключовите моменти:
- Възможен максимум (в бъдеще): До ~100–1000 Gt CH₄ (в дългосрочен мащаб, хипотетично)
- Вероятно до 2100 г.: Поне няколко гигатона (по подпомагащи сценарии – до 10–50 Gt)
- Част с висок риск: Подводните арктически газохидрати (особено в плитка вода)
Въпреки това, можем да обобщим ключовите моменти:
- Огромен резервоар: Вечната замръзналост, която покрива значителни части от Северното полукълбо (Сибир, Аляска, Канада, Гренландия), съдържа огромни количества замразена органична материя. Смята се, че там са "заключени" около два пъти повече въглерод, отколкото има в цялата земна атмосфера (приблизително 1400-1600 милиарда метрични тона въглерод).
- Механизъм на освобождаване: Глобалното затопляне причинява топене на тази вечна замръзналост. Когато замразената почва се размрази, органичната материя в нея става достъпна за микроорганизми (бактерии и археи). При разлагането им, особено в условия на недостиг на кислород (анаеробни условия), които са често срещани в наводнени или блатисти зони след топенето, се произвежда метан (CH₄). В зони с повече кислород се произвежда въглероден диоксид (CO₂).
- Количество и потенциал:
- Научни модели прогнозират, че до края на века топенето на пермафроста може да освободи десетки до стотици милиарди тонове метан (и също толкова въглероден диоксид), в зависимост от сценариите за бъдещо затопляне и скоростта на топене.
- Някои проучвания предполагат, че ако затоплянето продължи по амбициозните сценарии, освободеният въглерод (като CH₄ и CO₂) от пермафроста може да удвои антропогенните емисии до 2100 г., което значително би ускорило затоплянето.
- Съществува и риск от т.нар. "внезапно топене" (abrupt thaw), например при срутване на термокарстови езера или свлачища, което може да освободи големи количества метан сравнително бързо, включително метан, уловен в хидратна форма.
- Защо е притеснително: Метанът е много по-мощен парников газ от въглеродния диоксид в краткосрочен план (около 80 пъти по-мощен за 20-годишен период). Освобождаването му от пермафроста действа като положителна обратна връзка – затоплянето води до освобождаване на метан, което води до още повече затопляне, което води до още повече топене и освобождаване.
Коментар